Abstract
The subject of this chapter is the overlap between the traditions which the English-speaking world called Puritanism and those which Continental Protestants called Pietism. The connection is a close one, so much so that F. Ernest Stoeffler has written of ‘Pietistic Puritanism’.1 In their efforts to purify the ecclesiastical and social domains, the Puritans prioritised piety, whatever their reasons for that priority may have been. Indeed, while their views of the church could vary greatly, it was their encouragement of piety which united them.2 The term ‘Pietistic Puritanism’ also offers a precise description of the practice of seventeenth-century Dutch translators and readers, who were all but exclusively interested in the piety of Puritan authors rather than in those authors’ opinions of church matters.3
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Similar content being viewed by others
Notes
F. Ernest Stoeffler, The Rise of Evangelical Pietism (Leiden: E.J. Brill, 1965), 24–108.
For Alec Ryrie, these commonalities in piety are a reason that we should speak not in terms of (ecclesiologically defined) Puritans, but more generally of Protestants: Alec Ryrie, Being Protestant in Reformation Britain (Oxford University Press, 2013).
John Coffey and Paul C.H. Lim (eds), The Cambridge Companion to Puritanism (Cambridge University Press, 2008). For Scottish Puritanism, see
David George Mullan, Scottish Puritanism 1590–1638 (Oxford University Press, 2000);
John Coffey, ‘The Problem of “Scottish Puritanism”, 1590–1638’ in Elizabethanne Boran and Crawford Gribben (eds), Enforcing Reformation in Ireland and Scotland, 1550–1700 (Aldershot: Ashgate, 2006), 66–90; Margo Todd, ‘The Problem of Scotland’s Puritans’ in Coffey and Lim (eds), Cambridge Companion to Puritanism, 174–88.
Op ’t Hof, ‘De internationale invloed van het puritanisme’, 271–384; Philip Benedict, Christ’s Churches Purely Reformed: A Social History of Calvinism (New Haven: Yale University Press, 2002), 518–26; Coffey and Lim (eds), Cambridge Companion to Puritanism, 109–88.
Joeroen Blaak, Geletterde levens: Dagelijks lezen en schrijven in de vroegmoderne tijd in Nederland 1624–1770 (Hilversum: Verloren, 2004), 93, 154–5, 276, 281–5, 289; W.J. op ’t Hof, ‘De religieuze leescultuur in het Nederlands gereformeerd piëtisme tijdens de zeventiende en achttiende eeuw’, Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis, 9 (2006): 44–53, at 47–8, 52. Although most of the data given in this literature refer to the eighteenth century, there is no reason to assume that matters would have been different in the previous century, save perhaps for the extent of the phenomenon.
Cf. F.W. Huisman, ‘Pietas Online!: Pietas als schatkamer van gereformeerde vroomheidsliteratuur’, Documentatieblad Nadere Reformatie, 35 (2011): 1–22, at 15.
F.A. van Lieburg, ‘Piëtistische lectuur in de zeventiende en achttiende eeuw’, Documentatieblad Nadere Reformatie, 13 (1989): 73–87, at 75–7.
For practical reasons, this overview does not draw on journal articles: J. van der Haar, From Abbadie to Young: A Bibliography of English, Most Puritian Works, Translated i/t Dutch Language [title sic] (Veenendaal: Kool, 1980);
Cornelis W. Schoneveld, Intertraffic of the Mind: Studies in Seventeenth-Century Anglo-Dutch Translation with a Checklist of Books Translated from English into Dutch, 1600–1700 (Leiden: Brill, 1983);
Jacob Baltus Huibert Alblas, Johannes Boekholt (1656–1693): The First Dutch Publisher of John Bunyan and Other English Authors (Nieuwkoop: B. de Graaf, 1987); W.J op ’t Hof, Engelse piëtistische geschriften in het Nederlands, 1598–1622 (Rotterdam: Lindenberg, 1987); W.J. op ’t Hof, ‘Piety in the Wake of Trade: The North Sea as an Intermediary of Reformed Piety up to 1700’ in Juliette Roding and Lex Heerma van Voss (eds), The North Sea and Culture (1550– 1800): Proceedings of the International Conference Held at Leiden 21–22 April 1995 (Hilversum: Verloren, 1996), 248–65; H. van ’t Veld, Beminde broeder die ik vand op ’s werelts pelgrims wegen: Jan Luyken (1649–1712) als illustrator en medereiziger van John Bunyan (1628–1688) (Utrecht: De Banier, 2000); W.J. op ’t Hof and
F.W. Huisman, ‘Vertalingen van werken van afgevaardigden’ in De Synode van Westminster 1643–1649 (Houten: Den Hertog, 2002), 195–202; W.J. op ’t Hof et al. (eds), De praktijk der godzaligheid: Studies over De practycke ofte oeffeninghe der godtzaligheydt (1620) van Lewis Bayly (Amstelveen: Eon Pers, 2009); W.J. op ’t Hof and
F.W. Huisman (eds), Nederlandse liefde voor Christopher Love (1618–1651): Studies over het vertaalde werk van een presbyteriaanse puritein (Amstelveen: Eon Pers, 2013).
L.J. van Valen, ‘“Het leven met God”, het Schotse puritanisme en zijn receptie in de “Verenigde Provinciën” in de zeventiende eeuw’, Documentatieblad Nadere Reformatie, 36 (2012): 2–114.
C. Graafland et al., ‘Nadere Reformatie: opnieuw een poging tot begrips-bepaling’, Documentatieblad Nadere Reformatie, 19 (1995): 105–84, at 111–13, 119–22.
J.G.C.A. Briels, Zuidnederlanders in de Republiek 1572–1630. Een demografische en cultuurhistorische studie (Sint-Niklaas: Danthe, 1985).
Joel R. Beeke, Assurance of Faith. Calvin, English Puritanism, and the Dutch Second Reformation (New York: Peter Lang, 1991), 383–413; Graafland et al., ‘Nadere Reformatie: opnieuw een poging tot begripsbepaling’, 113–18, 123–78;
Fred A. van Lieburg, ‘From Pure Church to Pious Culture: The Further Reformation in the Seventeenth-Century Dutch Republic’ in W. Fred Graham (ed.), Later Calvinism: International Perspectives (Kirksville: Sixteenth Century Journal Publications, 1994), 409–29.
Joel R. Beeke, ‘Introduction’ in Willem Teellinck, The Path of True Godliness, Annemie Godbehere (trans.) and Joel R. Beeke (ed.) (Grand Rapids: Baker Academic, 2003), 11–29; W.J. op ’t Hof, Willem Teellinck: Leven, geschriften en invloed (Kampen: De Groot Goudriaan, 2008); W.J. op ’t Hof, De theologische opvattingen van Willem Teellinck (Kampen: De Groot Goudriaan, 2011); W.J. op ’t Hof, ‘The Eventful Sojourn of Willem Teellinck (1579–1629) at Banbury in 1605’, Journal for the History of Reformed Pietism, 1 (2015): 5–34.
P.J. Meertens, ‘Godefridus Cornelisz Udemans’, Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis, 28 (1936): 65–106;
W. Fieret, Udemans: Facetten van zijn leven en werk (Houten: Den Hertog, 1985);
K. Exalto, ‘Godefridus Udemans (1581/2–1649)’ in T. Brienen et al., De Nadere Reformatie en het Gereformeerd Piëtisme (The Hague: Boekencentrum, 1989), 87–121;
Joel R. Beeke, ‘Introduction’ in Godefridus Udemans, The Practice of True Faith, Hope and Love, Annemie Godbehere (trans.) and Joel R. Beeke (ed.) (Grand Rapids: Reformation Heritage Books, 2012), 1–17.
G. van den End, Guiljelmus Saldenus (1627–1694): Een praktisch en irenisch theoloog uit de Nadere Reformatie (Leiden: J.J. Groen en Zoon, 1991).
A.C. Duker, Gisbertus Voetius, 3 vols (Leiden: Brill, 1897–1915);
J. van Oort et al., De onbekende Voetius: Voordrachten wetenschappelijk symposium Utrecht 3 maart 1989 (Kampen: J.H. Kok, 1989);
Andreas J. Beck, Gisbertus Voetius (1589– 1676): Sein Theologieverständnis und seine Gotteslehre (Göttingen: Vandenhoek & Ruprecht, 2007).
F.W. Huisman, ‘De bibliografie van De practycke’ in Op ’t Hof et al. (eds), De prak-tijk der godzaligheid, 107–69; W.J. op ’t Hof, ‘Lusthof des Gemoets in Comparison and Competition with De Practycke ofte oeffeninghe der godtzaligheydt: Vredestad and Reformed Piety in Seventeenth-Century Dutch Culture’ in August den Hollander et al. (eds), Religious Minorities and Cultural Diversity in the Dutch Republic: Studies Presented to Piet Visser on the Occasion of His 65th Birthday (Leiden: Brill, 2014), 133–49.
G.P. van Itterzon, ‘Arnoldi, Nicolaus’ in D. Nauta et al. (eds), Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme, vol. 2 (Kampen: J.H. Kok, 1993), 37a–38a.
L.F. Groenendijk, ‘De “Christelyke Gezangen” van Hendrik Uilenbroek: Enige notities ... ’, Documentatieblad Nadere Reformatie, 1 (1977): 28–31.
A.F. Krul, Jacobus Koelman (Sneek: Campen, 1901); W.J. op ’t Hof, ‘De Nederlandse vertalers van Loves oeuvre’ in Op ’t Hof and Huisman (eds), Nederlandse liefde voor Christopher Love, 237–68; M. Eugene Osterhaven, ‘Introduction’ in Jacobus Koelman, The Duty of Parents, John Vriend (trans.) and M. Eugene Osterhaven (ed.) (Grand Rapids: Baker Academic, 2003), 13–15.
J.K. Cameron, ‘The Piety of Samuel Rutherford (c. 1621–1661): A Neglected Future of Seventeenth-Century Scottish Calvinism’, Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis/Dutch Review of Church History, 65 (1985): 153–9.
Thomas Hooker, Ziels-vernedering, en heylzame wanhoop (Amsterdam: Johanna Wasteliers, 1678), 2*7r.–3*12v. Cf. Sargent Bush, The Writings of Thomas Hooker: Spiritual Adventure in Two Worlds (Madison: University of Wisconsin Press, 1980), 204–23.
Johannes van den Berg, ‘The English Puritan Francis Rous and the Influence of His Works in the Netherlands’ in Johannes van den Berg, Religious Currents and Cross-Currents: Essays on Early Modern Protestantism and the Protestant Enlightenment, Jan de Bruijn et al. (eds) (Leiden: Brill, 1999), 25–42.
Isaac Ambrose, Thomas Goodwin, Richard Baxter, John Owen, Joseph Hall, John Preston and Robert Bolton: Schwanda, Soul Recreation, 22; Thomas Watson: Tom Schwanda, ‘Sweetenesse in Communion with God: The Contemplative — Mystical Piety of Thomas Watson’, Journal for the History of Reformed Pietism, 1(2) (Fall 2015): 34–63.
Arie de Reuver, Sweet Communion: Trajectories of Spirituality from the Middle Ages through the Further Reformation, James A. De Jong (trans.) (Grand Rapids: Baker Academic, 2007).
A. Ros, Theodorus à Brakel 1608–1669: ‘Een voorbeeld van allertederste godsvrucht’ (Barneveld: Gebr. Koster, 2000).
Frans Johannes Los, Wilhelmus à Brakel (Leiden: G. Los, 1892).
J. van Genderen, Herman Witsius: Bijdrage tot de kennis der gereformeerde theologie (The Hague: Guido de Brès, 1953).
J.W. Hofmeyr, Johannes Hoornbeeck as Polemicus (Kampen: J.H. Kok, 1975).
J.C. Trimp, Jodocus van Lodensteyn: Predikant en dichter (Kampen: De Groot Goudriaan, 1987);
Carl J. Schroeder, In Quest of Pentecost: Jodocus van Lodenstein and the Dutch Second Reformation (Lanham: University Press of America, 2001).
Gijsbert Schaap, Franciscus Ridderus (1620–1683): Een onderzoek naar zijn theologie, bronnen en plaats in de Nadere Reformatie (Gouda: Vereniging voor Nederlandse Kerkgeschiedenis, 2008).
Frank van der Pol, ‘Religious Diversity and Everyday Ethics in the Seventeenth-Century Dutch City Kampen’, Church History, 71 (2002): 16–62;
Gregory D. Schuringa, ‘Embracing Leer and Leven: The Theology of Simon Oomius in the Context of Nadere Reformatie Orthodoxy’ (PhD dissertation, Calvin Theological Seminary, 2003).
So were many Protestants in England: Maximilian von Habsburg, Catholic and Protestant Translations of the Imitatio Christi 1425–1650: From Late Medieval Classic to Early Modern Bestseller (Aldershot: Ashgate, 2011).
For this piety, see Louise Anderson Yeoman, ‘Heart-Work: Emotion, Empowerment and Authority in Covenanting Times’ (PhD dissertation, University of St Andrews, 1999).
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 2016 Willem J. op’t Hof
About this chapter
Cite this chapter
op’t Hof, W.J. (2016). Puritan Emotions in Seventeenth-Century Dutch Piety. In: Ryrie, A., Schwanda, T. (eds) Puritanism and Emotion in the Early Modern World. Christianities in the Trans-Atlantic World, 1500–1800. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/9781137490988_10
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1057/9781137490988_10
Publisher Name: Palgrave Macmillan, London
Print ISBN: 978-1-349-69655-0
Online ISBN: 978-1-137-49098-8
eBook Packages: Religion and PhilosophyPhilosophy and Religion (R0)