De oudere met incontinentieproblemen

Samenvatting

Problemen met continentie en toiletgang kunnen voor ouderen zeer belastend zijn. Als er sprake is van zorgbehoefte, geldt dit ook voor de verzorgende mantelzorgers. Incontinentie en nycturie zijn twee in dit kader veelvoorkomende problemen. Zij vormen het onderwerp van de twee delen van dit hoofdstuk. Vaak is er bij zorgbehoefte ongewild verlies van urine of ontlasting wanneer met moeite (niet binnen vijf minuten) of alleen met hulp gebruik van een toilet gemaakt kan worden. De nachtelijke toiletgang is bij ouderen een belangrijke verstoorder van de nachtrust. Deze verstoring kan een zware wissel trekken op de nachtrust van een inwonende mantelzorger. Ouderen met incontinentie of een frequente nachtelijke toiletgang hebben vaak mobiliteits- of cognitieproblemen, diverse chronische ziekten (multimorbiditeit) en polyfarmacie, en ze zijn niet zelden ook zorgafhankelijk. Soms zijn er ook problemen met de werking van de blaas, endeldarm of sluitspieren. Door tijdige analyse en behandeling van onderliggende oorzaken kan in een aantal gevallen de continentie worden hersteld of de nachtelijke toiletgang worden verminderd. Indien herstel niet mogelijk is, moet – rekening houdend met de voorkeur van de patiënt en mantelzorgers – gebruik worden gemaakt van opvangmethodieken. Opvangmaterialen kunnen worden ingezet om de zelfstandigheid van de patiënt zo goed mogelijk te handhaven en complicaties, zoals valincidenten of vochtletsels (Incontinence Associated Dermatitis) te voorkomen. De benadering van incontinentie en frequente nachtelijke toiletgang is multidisciplinair. De behandelend arts, bijvoorbeeld de huisarts, speelt een centrale rol bij de analyse van de oorzaken en de behandeling.