Samenvatting
Eetstoornissen in het eetbuispectrum (boulimia nervosa, eetbuistoornis) ontstaan vaak tijdens de adolescentie en deze gaan gepaard met ernstige psychische en lichamelijke gevolgen. De huidige behandelingen voor adolescenten zijn sterk gedragstherapeutisch georiënteerd, en hoewel deze behandelingen werkzaam zijn, herstellen veel patiënten niet volledig van hun eetstoornis, een aanwijzing dat een belangrijke instandhoudende factor met deze therapieën niet wordt aangepakt. Een potentiële instandhoudende factor is een slecht gezinsfunctioneren. Met name hoge mates van conflicten in het gezin (bijv. ruzies, kritische opmerkingen) en een lage gezinscohesie (bijv. warmte en steun) staan bekend als factoren die eetstoornisgedragingen in stand houden. Een slecht gezinsfunctioneren kan (1) het gebruik van eetstoornisgedragingen als methode van coping met stress veroorzaken of verergeren en/of (2) ouders belemmeren om tijdens de behandeling van de eetstoornis een bron van steun te zijn voor hun adolescent. ‘Attachment-Based Family Therapy’ (ABFT; gezinstherapie met gehechtheidsrelaties als uitgangspunt, red.) is specifiek ontwikkeld voor het verbeteren van het gezinsfunctioneren en kan daarom een waardevolle aanvulling zijn op gedragstherapeutische interventiestrategieën voor eetstoornissen. ABFT is echter nog niet onderzocht bij adolescenten met een eetstoornis in het eetbuispectrum. Het hier beschreven onderzoek is dus de eerste studie waarin een 16 weken durende aangepaste ABFT-behandeling voor adolescenten met eetstoornissen wordt geëvalueerd (N = 8, Mleeftijd = 16,00, 71,43% meisjes, 71,43% wit), die wordt gecombineerd met een gedragstherapeutische behandeling voor eetstoornissen om een zo groot mogelijk effect te bereiken. In een open pilotexperiment zijn acht gezinnen behandeld met het doel te onderzoeken of deze behandeling geschikt, aanvaardbaar en ‘voorlopig werkzaam’ is als interventie voor het gezinsfunctioneren en de eetstoornisproblematiek. Over de hele linie waren de resultaten veelbelovend. De behandeling met ABFT en gedragstherapie was geschikt, aanvaardbaar en bleek voorlopig werkzaam in die zin dat de interventie tot verbetering kon leiden van het gezinsfunctioneren en de eetstoornisgedragingen. In toekomstig onderzoek wordt deze interventie onderzocht met een grotere steekproef en wordt verder gekeken naar de rol van het gezinsfunctioneren in de instandhouding van eetstoornissymptomen.
Literatuur
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996). BDI-II: Beck depression inventory. Pearson.
Benson, M. J., & Buehler, C. (2012). Family process and peer deviance influences on adolescent aggression: Longitudinal effects across early and middle adolescence. Child Development, 83(4), 1213–1228. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2012.01763.x.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa.
Cerniglia, L., Cimino, S., Tafa, M., Marzilli, E., Ballarotto, G., & Bracaglia, F. (2017). Family profiles in eating disorders: Family functioning and psychopathology. Psychology Research and Behavior Management, 10, 305–312. https://doi.org/10.2147/PRBM.S145463.
Chung, G. H., Flook, L., & Fuligni, A. J. (2009). Daily family conflict and emotional distress among adolescents from Latin American, Asian, and European backgrounds. Developmental Psychology, 45(5), 1406–1415. https://doi.org/10.1037/a0014163.
Cooper, Z., & Fairburn, C. (1987). The eating disorder examination: A semi-structured interview for the assessment of the specific psychopathology of eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 6(1), 1–8. https://doi.org/10.1002/1098-108x(198701)6:13.0.co;2–9.
Crowther, J. H., Kichler, J. C., Sherwood, N. E., & Kuhnert, M. E. (2002). The role of familial factors in bulimia nervosa. Eating Disorders, 10(2), 141–151. https://doi.org/10.1080/10640260290081704.
Cummings, E. M., Goeke-Morey, M. C., & Papp, L. M. (2003). Children’s responses to everyday marital conflict tactics in the home. Child Development, 74(6), 1918–1929. https://doi.org/10.1046/j.1467-8624.2003.00646.x.
Debar, L. L., Wilson, G. T., Yarborough, B. J., Burns, B., Oyler, B., Hildebrandt, T., Clarke, R. H., Dickerson, J., & Striegel, R. H. (2013). Cognitive behavioral treatment for recurrent binge eating in adolescent girls: A pilot trial. Cognitive and Behavioral Practice, 20(2), 147–161. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2012.04.001.
Deng, S., Lopez, V., Roosa, M. W., Ryu, E., Burrell, G. L., Tein, J.-Y., & Crowder, S. (2006). Family processes mediating the relationship of neighborhood disadvantage to early adolescent internalizing problems. The Journal of Early Adolescence, 26(2), 206–231. https://doi.org/10.1177/0272431605285720.
Diamond, G., Diamond, G. M., & Levy, S. (2021). Attachment-based family therapy: Theory, clinical model, outcomes, and process research. Journal of Affective Disorders, 294, 286–295. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.07.005.
Diamond, G. S., Reis, B. F., Diamond, G. M., Siqueland, L., & Isaacs, L. (2002). Attachment-based family therapy for depressed adolescents: A treatment development study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 41(10), 1190–1196. https://doi.org/10.1097/00004583-200210000-00008.
Diamond, G. S., Diamond, G. M., & Levy, S. A. (2014). Attachment-based family therapy for depressed adolescents. American Psychological Association.
Diamond, G. S., Kobak, R. R., Krauthamer Ewing, E. S. K., Levy, S. A., Herres, J. L., Russon, J. M., & Gallop, R. J. (2019). A randomized controlled trial: Attachment-based family and nondirective supportive treatments for youth who are suicidal. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 58(7), 721–731. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2018.10.006.
Erriu, M., Cimino, S., & Cerniglia, L. (2020). The role of family relationships in eating disorders in adolescents: A narrative review. Behavioral Sciences, 10(4), 71. https://doi.org/10.3390/bs10040071.
Ewing, E. S. K., Diamond, G., & Levy, S. (2015). Attachment-based family therapy for depressed and suicidal adolescents: Theory, clinical model and empirical support. Attachment & Human Development, 17(2), 136–156. https://doi.org/10.1080/14616734.2015.1006384.
Fairburn, C. G. (2008). Cognitive behavior therapy and eating disorders. Guilford.
Fairburn, C. G., Cooper, Z., & Shafran, R. (2003). Cognitive behaviour therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment. Behaviour Research and Therapy, 41(5), 509–528. https://doi.org/10.1016/s0005-7967(02)00088-8.
Fairburn, C. G., Bailey-Straebler, S., Basden, S., Doll, H. A., Jones, R., Murphy, R., O’Connor, Z., & Cooper, Z. (2015). A transdiagnostic comparison of enhanced cognitive behaviour therapy (CBT-E) and interpersonal psychotherapy in the treatment of eating disorders. Behaviour Research and Therapy, 70, 64–71. https://doi.org/10.1016/j.brat.2015.04.010.
Fosco, G. M., Caruthers, A. S., & Dishion, T. J. (2012). A six-year predictive test of adolescent family relationship quality and effortful control pathways to emerging adult social and emotional health. Journal of Family Psychology, 26(4), 565–575. https://doi.org/10.1037/a0028873.
Fosco, G. M., Van Ryzin, M. J., Connell, A. M., & Stormshak, E. A. (2016). Preventing adolescent depression with the family check-up: Examining family conflict as a mechanism of change. Journal of Family Psychology, 30(1), 82–92. https://doi.org/10.1037/fam0000147.
Haedt-Matt, A. A., & Keel, P. K. (2011). Revisiting the affect regulation model of binge eating: A meta-analysis of studies using ecological momentary assessment. Psychological Bulletin, 137(4), 660–681. https://doi.org/10.1037/a0023660.
Hedlund, S., Fichter, M., Quadflieg, N., & Brandl, C. (2003). Expressed emotion, family environment, and parental bonding in bulimia nervosa: A 6‑year investigation. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 8(1), 26–35. https://doi.org/10.1007/bf03324986.
Hilbert, A., Petroff, D., Neuhaus, P., & Schmidt, R. (2020). Cognitive-behavioral therapy for adolescents with an age-adapted diagnosis of binge-eating disorder: A randomized clinical trial. Psychotherapy and Psychosomatics, 89(1), 51–53. https://doi.org/10.1159/000503116.
Holtom-Viesel, A., & Allan, S. (2014). A systematic review of the literature on family functioning across all eating disorder diagnoses in comparison to control families. Clinical Psychology Review, 34(1), 29–43. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.10.00560.
Horvath, A. O., & Greenberg, L. S. (1989). Development and validation of the working alliance inventory. Journal of Counseling Psychology, 36(2), 223–233. https://doi.org/10.1037/0022-0167.36.2.223.
Le Grange, D., & Lock, J. (2009). Treating bulimia in adolescents: A family-based approach. Guilford.
Le Grange, D., Crosby, R. D., Rathouz, P. J., & Leventhal, B. L. (2007). A randomized controlled comparison of family-based treatment and supportive psychotherapy for adolescent bulimia nervosa. Archives of General Psychiatry, 64(9), 1049–1056. https://doi.org/10.1001/archpsyc.64.9.1049.
Le Grange, D., Lock, J., Agras, W. S., Bryson, S. W., & Jo, B. (2015). Randomized clinical trial of family-based treatment and cognitive-behavioral therapy for adolescent bulimia nervosa. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 54(11), 886–894. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2015.08.008.
Linardon, J., & Wade, T. D. (2018). How many individuals achieve symptom abstinence following psychological treatments for bulimia nervosa? A meta-analytic review. International Journal of Eating Disorders, 51(4), 287–294. https://doi.org/10.1002/eat.22838.
Lock, J. (2005). Adjusting cognitive behavior therapy for adolescents with bulimia nervosa: Results of case series. American Journal of Psychotherapy, 59(3), 267–281. https://doi.org/10.1176/appi.psychotherapy.2005.59.3.267.
Lock, J., & Le Grange, D. (2015). Treatment manual for anorexia nervosa: A family-based approach. Guilford.
Lucia, V. C., & Breslau, N. (2006). Family cohesion and children’s behavior problems: A longitudinal investigation. Psychiatry Research, 141(2), 141–149. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2005.06.009.
Manasse, S. M., Lampe, E. W., Abber, S. R., Butler, R., Gillikin, L., & Trainor, C. (2021a). Exposure-enhanced cognitive behavioral therapy for adolescents with binge eating: An initial case series. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 26(4), 1124–1136. https://doi.org/10.1177/13591045211028963.
Manasse, S. M., Lampe, E. W., Juarascio, A. S., Zhu, J., & Forman, E. M. (2021b). Using virtual reality to train inhibitory control and reduce binge eating: A proof-of-concept study. Appetite, 157, 104988. https://doi.org/10.1016/j.appet.2020.104988.
McDermott, B. M., Batik, M., Roberts, L., & Gibbon, P. (2002). Parent and child report of family functioning in a clinical child and adolescent eating disorders sample. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 36(4), 509–514. https://doi.org/10.1046/j.1440-1614.2002.01043.x.
Murphy, R., Straebler, S., Cooper, Z., & Fairburn, C. G. (2010). Cognitive behavioral therapy for eating disorders. The Psychiatric Clinics of North America, 33(3), 611–627. https://doi.org/10.1016/j.psc.2010.04.004.
Reas, D. L., Williamson, D. A., Martin, C. K., & Zucker, N. L. (2000). Duration of illness predicts outcome for bulimia nervosa: A long-term follow-up study. International Journal of Eating Disorders, 27(4), 428–434. https://doi.org/10.1002/(sici)1098-108x(200005)27:43.0.co;2-y.
Rienecke, R. D., Accurso, E. C., Lock, J., & Le Grange, D. (2016). Expressed emotion, family functioning, and treatment outcome for adolescents with anorexia nervosa. European Eating Disorders Review, 24(1), 43–51. https://doi.org/10.1002/erv.2389.
Rognli, E. W., Waraan, L., Czajkowski, N. O., & Aalberg, M. (2020). Moderation of treatment effects by parent-adolescent conflict in a randomised controlled trial of Attachment-Based Family Therapy for adolescent depression. Scandinavian Journal of Child and Adolescent Psychiatry and Psychology, 8, 110–122. https://doi.org/10.21307/sjcapp-2020-011.
Schmidt, U., Lee, S., Beecham, J., Perkins, S., Treasure, J., Yi, I., Winn, S., Robinson, P., Murphy, R., Keville, S., Johnson-Sabine, E., Jenkins, M., Frost, S., Dodge, L., Berelowitz, M., & Eisler, I. (2007). A randomized controlled trial of family therapy and cognitive behavior therapy guided self-care for adolescents with bulimia nervosa and related disorders. American Journal of Psychiatry, 164(4), 591–598. https://doi.org/10.1176/ajp.2007.164.4.591.
Shields, C., Franks, P., Harp, J., Campbell, T., & McDaniel, S. (1994). Family emotional involvement and criticism scale (FEICS): II. Reliability and validity studies. Family Systems Medicine, 12(4), 361–377. https://doi.org/10.1037/h0089289.
Stefini, A., Salzer, S., Reich, G., Horn, H., Winkelmann, K., Bents, H., Rutz, U., Frost, U., Boetticher, A. von, Ruhl, U., Specht, N., & Kronmüller, K.-T. (2017). Cognitive-behavioral and psychodynamic therapy in female adolescents with bulimia nervosa: A randomized controlled trial. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 56(4), 329–335. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2017.01.019.
Stice, E. (2001). A prospective test of the dual-pathway model of bulimic pathology: Mediating effects of dieting and negative affect. Journal of Abnormal Psychology, 110(1), 124–135. https://doi.org/10.1037/0021-843x.110.1.124.
Stice, E., Nemeroff, C., & Shaw, H. E. (1996). Test of the dual pathway model of bulimia nervosa: Evidence for dietary restraint and affect regulation mechanisms. Journal of Social and Clinical Psychology, 15(3), 340–363. https://doi.org/10.1521/jscp.1996.15.3.340.
Szmukler, G. I., Eisler, I., Russell, G., & Dare, C. (1985). Anorexia nervosa, parental ‘expressed emotion’ and dropping out of treatment. The British Journal of Psychiatry, 147(3), 265–271. https://doi.org/10.1192/bjp.147.3.265.
Tafa, M., Cimino, S., Ballarotto, G., Bracaglia, F., Bottone, C., & Cerniglia, L. (2017). Female adolescents with eating disorders, parental psychopathological risk and family functioning. Journal of Child and Family Studies, 26(1), 28–39.
Tetzlaff, A., Schmidt, R., Brauhardt, A., & Hilbert, A. (2016). Family functioning in adolescents with binge-eating disorder. European Eating Disorders Review, 24(5), 430–433. https://doi.org/10.1002/erv.2462.
Volpe, U., Tortorella, A., Manchia, M., Monteleone, A. M., Albert, U., & Monteleone, P. (2016). Eating disorders: What age at onset? Psychiatry Research, 238, 225–227. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2016.02.048.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
This material was originally published in English as “Attachment-Based Family Therapy to Improve Family Functioning in Adolescent Binge-Spectrum Eating Disorders: An Initial Evaluation Via Case Series Design”. Clinical Child and Adolescent Psychiatry, 2024, 29(1), 45–62. Sage, copyright 2023 van de auteurs. https://doi.org/10.1177/13591045231187433. Vertaling: drs. Lieke Berkhuizen, Rijnsburg.
Rights and permissions
Springer Nature or its licensor (e.g. a society or other partner) holds exclusive rights to this article under a publishing agreement with the author(s) or other rightsholder(s); author self-archiving of the accepted manuscript version of this article is solely governed by the terms of such publishing agreement and applicable law.
About this article
Cite this article
Manasse, S.M., Russon, J., Lampe, E.W. et al. Attachment-based family therapy, ter verbetering van het gezinsfunctioneren bij problemen tijdens de adolescentie met eetstoornissen in het eetbuispectrum: een eerste evaluatie door middel van een casusreeks. Gezinstherapie Wereldwijd 35, 348–368 (2024). https://doi.org/10.1007/s12440-024-00230-x
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12440-024-00230-x