Samenvatting
De afgelopen vijftig jaar aan ontwikkelingen in de partnerrelatietherapie heeft een rijk palet aan empirisch getoetste technieken opgeleverd, afkomstig uit verschillende scholen. Hoewel er over specifieke relatietherapeutische interventies meerdere systematische overzichten en analyses zijn gepubliceerd, is er nog geen literatuur beschikbaar over de universele veranderingsdimensies achter die specifieke technieken. Kennis van de gemeenschappelijke gebieden waarin verandering optreedt, zou beginnende therapeuten in staat stellen om op een geïntegreerde manier kennis over meerdere therapievormen op te doen. Het doel van dit onderzoek is daarom het identificeren van de technieken die in interventie-onderzoek over partnerrelatietherapie worden gebruikt en het categoriseren van de veranderingsdimensies daarvan. We hebben 40 artikelen over relatie-interventies bekeken, afkomstig uit 16 vakbladen, en vonden daarin 111 technieken. De vijf therapeutische veranderingsdimensies, te weten gedrag, cognitie, emotie, gehechtheid, en holistisch, werden gecategoriseerd op basis van integratie van de gemeenschappelijke factoren van de technieken. Om het universele karakter van de veranderingsdimensies te kunnen bevestigen, werden de geïdentificeerde technieken geclassificeerd onder de vijf dimensies, en dat gebeurde met behulp van een stemmingsprocedure.
Notes
De met een sterretje gemarkeerde verwijzingen betreffen onderzoeken die in het systematische overzicht zijn opgenomen
Literatuur
De met een sterretje gemarkeerde verwijzingen betreffen onderzoeken die in het systematische overzicht zijn opgenomen
*Anker, M. G., Duncan, B. L., & Sparks, J. A. (2009). Using client feedback to improve couple therapy outcomes: a randomized clinical trial in a naturalistic setting. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 77(4), 693–704. https://doi.org/10.1037/a0016062.
*Atkinson, B. J. (1998). Pragmatic/experiential therapy for couples. Journal of Systemic Therapies, 17(2), 18–35. https://doi.org/10.1521/jsyt.1998.17.2.18.
*Babcock, J. C., Gottman, J. M., Ryan, K. D., & Gottman, J. S. (2013). A component analysis of a brief psycho-educational couples’ workshop: One-year follow-up results: Brief psycho-educational couples’ workshop. Journal of Family Therapy, 35(3), 252–280. https://doi.org/10.1111/1467-6427.12017.
*Baucom, K. J. W., Baucom, B. R., & Christensen, A. (2015). Changes in dyadic communication during and after integrative and traditional behavioral couple therapy. Behaviour Research and Therapy, 65, 18–28. https://doi.org/10.1016/j.brat.2014.12.004.
*Benson, L. A., Sevier, M., & Christensen, A. (2013). The impact of behavioral couple therapy on attachment in distressed couples. Journal of Marital and Family Therapy, 39(4), 407–420. https://doi.org/10.1111/jmft.12020.
*BoVee-Akyurek, A., Chenail, R. J., & Erolin, K. (2019). Exploring relationships between needs and solutions in solution focused brief therapy: A recursive frame analysis. The Qualitative Report. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2019.3600.
*Burgess Moser, M., Johnson, S. M., Dalgleish, T. L., Lafontaine, M.-F., Wiebe, S. A., & Tasca, G. A. (2016). Changes in relationship-specific attachment in emotionally focused couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 42(2), 231–245. https://doi.org/10.1111/jmft.12139.
*Carson, J. W., Carson, K. M., Gil, K. M., & Baucom, D. H. (2004). Mindfulness-based relationship enhancement. Behavior Therapy, 35(3), 471–494. https://doi.org/10.1016/s0005-7894(04)80028-5.
*Carson, J. W., Carson, K. M., Gil, K. M., & Baucom, D. H. (2007). Self-expansion as a mediator of relationship improvements in a mindfulness intervention. Journal of Marital and Family Therapy, 33(4), 517–528. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2007.00035.x.
*Celano, M. P., Smith, C. O., & Kaslow, N. J. (2010). A competency-based approach to couple and family therapy supervision. Psychotherapy Theory Research Practice Training, 47(1), 35–44. https://doi.org/10.1037/a0018845.
*Christensen, A., Atkins, D. C., Berns, S., Wheeler, J., Baucom, D. H., & Simpson, L. E. (2004). Traditional versus integrative behavioral couple therapy for significantly and chronically distressed married couples. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72(2), 176. https://doi.org/10.1037/0022-006X.72.2.176.
*Christensen, A., Atkins, D. C., Baucom, B., & Yi, J. (2010). Marital status and satisfaction five years following a randomized clinical trial comparing traditional versus integrative behavioral couple therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(2), 225–235. https://doi.org/10.1037/a0018132.
*Christensen, L. L., Russell, C. S., Miller, R. B., & Peterson, C. M. (1998). The process of change in couples therapy: a qualitative investigation. Journal of Marital and Family Therapy, 24(2), 177–188. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1998.tb01074.x.
*Cordova, J. V., Jacobson, N. S., & Christensen, A. (1998). Acceptance versus change interventions in behavioral couple therapy: Impact on couples’ in-session communication. Journal of Marital and Family Therapy, 24(4), 437–455. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1998.tb01099.x.
*Dalgleish, T. L., Johnson, S. M., Burgess Moser, M., Wiebe, S. A., & Tasca, G. A. (2015). Predicting key change events in emotionally focused couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 41(3), 260–275. https://doi.org/10.1111/jmft.12101.
*Doss, B. D., Thum, Y. M., Sevier, M., Atkins, D. C., & Christensen, A. (2005). Improving relationships: mechanisms of change in couple therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(4), 624–633. https://doi.org/10.1037/0022-006X.73.4.624.
*Fishbane, M. D. (2011). Facilitating relational empowerment in couple therapy. Family Process, 50(3), 337–352. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2011.01364.x.
*Fraenkel, P. (2009). The therapeutic palette: A guide to choice points in integrative couple therapy. Clinical Social Work Journal, 37(3), 234–247. https://doi.org/10.1007/s10615-009-0207-3.
*Fruzzetti, A. E., & Payne, L. G. (2020). Assessment of parents, couples, and families in dialectical behavior therapy. Cognitive and Behavioral Practice, 27(1), 39–49. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2019.10.006.
*Gottman, J., Ryan, K., Swanson, C., & Swanson, K. (2005). Proximal change experiments with couples: a methodology for empirically building a science of effective interventions for changing couples’ interaction. Journal of Family Communication, 5(3), 163–190. https://doi.org/10.1207/s15327698jfc0503_1.
*Halchuk, R. E., Makinen, J. A., & Johnson, S. M. (2010). Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: a three-year follow-up. Journal of Couple & Relationship Therapy, 9(1), 31–47. https://doi.org/10.1080/15332690903473069.
*Halford, W. K., Sanders, M. R., & Behrens, B. C. (1993). A comparison of the generalization of behavioral marital therapy and enhanced behavioral marital therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 51–60. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.1.51.
*Hrapczynski, K. M., Epstein, N. B., Werlinich, C. A., & LaTaillade, J. J. (2012). Changes in negative attributions during couple therapy for abusive behavior: Relations to changes in satisfaction and behavior. Journal of Marital and Family Therapy, 38, 117–132. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2011.00264.x.
*Jacobson, N. S., Christensen, A., Prince, S. E., Cordova, J., & Eldridge, K. (2000). Integrative behavioral couple therapy: An acceptance-based, promising new treatment for couple discord. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(2), 351–355. https://doi.org/10.1037/0022-006X.68.2.351.
*Johnson, L. N., Tambling, R. B., Mennenga, K. D., Ketring, S. A., Oka, M., Anderson, S. R., Huf, S. C., & Miller, R. B. (2015). Examining attachment avoidance and attachment anxiety across eight sessions of couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 42(2), 195–212. https://doi.org/10.1111/jmft.12136Johnson.
*Leuchtmann, L., Horn, A. B., Randall, A. K., Kuhn, R., & Bodenmann, G. (2018). A process-oriented analysis of the three-phase method: A therapeutic couple intervention strengthening dyadic coping. Journal of Couple & Relationship Therapy, 17(4), 251–275. https://doi.org/10.1080/15332691.2018.1462283.
*Makinen, J. A., & Johnson, S. M. (2006). Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: Steps toward forgiveness and reconciliation. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(6), 1055–1064. https://doi.org/10.1037/0022-006X.74.6.1055.
*McRae, T. R., Dalgleish, T. L., Johnson, S. M., Burgess-Moser, M., & Killian, K. D. (2014). Emotion regulation and key change events in emotionally focused couple therapy. Journal of Couple & Relationship Therapy, 13(1), 1–24. https://doi.org/10.1080/15332691.2013.836046.
*Nielsen, A. C. (2017). Psychodynamic couple therapy: a practical synthesis. Journal of Marital and Family Therapy, 43(4), 685–699. https://doi.org/10.1111/JMFT.12236.
*Papp, P., Scheinkman, M., & Malpas, J. (2013). Breaking the mold: Sculpting impasses in couples’ therapy. Family Process, 52(1), 33–45. https://doi.org/10.1111/FAMP.12022.
*Peterson, B. D., Eifert, G. H., Feingold, T., & Davidson, S. (2009). Using acceptance and commitment therapy to treat distressed couples: a case study with two couples. Cognitive and Behavioral Practice, 16(4), 430–442. https://doi.org/10.1016/J.CBPRA.2008.12.009.
*Rajaei, A., Daneshpour, M., & Robertson, J. (2019). The effectiveness of couples therapy based on the Gottman method among Iranian couples with conflicts: A quasi-experimental study. Journal of Couple & Relationship Therapy, 18(3), 223–240. https://doi.org/10.1080/15332691.2019.1567174.
*Scheinkman, M., & Fishbane, D. M. (2004). The Vulnerability cycle: Working with impasses in couple therapy. Family Process, 43(3), 279–299. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2004.00023.x.
*Sevier, M., Atkins, D. C., Doss, B. D., & Christensen, A. (2015). Up and down or down and up? The process of change in constructive couple behavior during traditional and integrative behavioral couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 41(1), 113–127. https://doi.org/10.1111/jmft.12059.
*Snyder, D. K., Wills, R. M., & Grady-Fletcher, A. (1991). Long-term effectiveness of behavioral versus insight-oriented marital therapy: a 4‑year follow-up study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(1), 138–141. https://doi.org/10.1037/0022-006X.59.1.138.
*Snyder, D. K., Mangrum, L. F., & Wills, R. M. (1993). Predicting couples’ response to marital therapy: a comparison of short- and long-term predictors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 61–69. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.1.61.
*Suddeath, E. G., Kerwin, A. K., & Dugger, S. M. (2017). Narrative family therapy: practical techniques for more effective work with couples and families. Journal of Mental Health Counseling, 39(2), 116–131. https://doi.org/10.17744/mehc.39.2.03.
*Thomas, M. L. (2006). The contributing factors of change in a therapeutic process. Contemporary Family Therapy, 28(2), 201–210. https://doi.org/10.1007/s10591-006-9000-4.
*Zuccarini, D., Johnson, S. M., Dalgleish, T. L., & Makinen, J. A. (2013). Forgiveness and reconciliation in emotionally focused therapy for couples: the client change process and therapist inter ventions. Journal of Marital and Family Therapy, 39(2), 148–162. https://doi.org/10.1111/J.1752-0606.2012.00287.X.
Barbato, A., & D’Avanzo, B. (2008). Efficacy of couple therapy as a treatment for depression: a meta-analysis. Psychiatric Quarterly, 79(2), 121–132. https://doi.org/10.1007/s11126-008-9068-0.
Baucom, D. H., & Fischer, M. S. (2019). Cognitive Behavioral Couple Therapy. In J. L. Lebow, A. L. Chambers & D. C. Breunlin (red.), Encyclopedia of couple and family therapy. Berlin: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-49425-8_106.
Baucom, D. H., Epstein, N. B., LaTaillade, J. J., & Kirby, J. S. (2008). Cognitive-behavioral couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 31–72). Guilford. https://doi.org/10.1007/s11195-008-9099-3.
Blow, A. J., & Sprenkle, D. H. (2001). Common factors across theories of marriage and family therapy: a modified delphi study. Journal of Marital and Family Therapy, 27(3), 385–401. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2001.tb00333.x.
Brown, J. (2015). Specific techniques vs. common factors? Psychotherapy integration and its role in ethical practice. American Journal of Psychotherapy, 69(3), 301–316. https://doi.org/10.1176/appi.psychotherapy.2015.69.3.301.
Butler, E. A., Lee, T. L., & Gross, J. J. (2007). Emotion regulation and culture: Are the social consequences of emotion suppression culture-specific? Emotion, 7(1), 30–48. https://doi.org/10.1037/1528-3542.7.1.30.
Carr, A. (2014). The evidence base for couple therapy, family therapy and systemic interventions for adult-focused problems. Journal of Family Therapy, 36(2), 158–194. https://doi.org/10.1111/1467-6427.12033.
D’Aniello, C., & Fife, S. T. (2020). A 20-year review of common factors research in marriage and family therapy: a mixed methods content analysis. Journal of Marital and Family Therapy, 46(4), 701–718. https://doi.org/10.1111/jmft.12427.
Davis, S. D., Lebow, J. L., & Sprenkle, D. H. (2012). Common factors of change in couple therapy. Behavior Therapy, 43(1), 36–48. https://doi.org/10.1016/j.beth.2011.01.009.
Dimidjian, S., Martell, C. R., & Christensen, A. (2008). Integrative behavioral couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy. Guilford. https://doi.org/10.1007/s11195-008-9099-3.
Epstein, N. (2001). Cognitive-behavioral therapy with couples: Empirical status. Journal of Cognitive Psychotherapy, 15(4), 299–310. https://doi.org/10.1891/0889-8391.15.4.299.
Fife, S. T., Whiting, J. B., Bradford, K., & Davis, S. (2013). The therapeutic pyramid: a common factors synthesis of techniques, alliance, and way of being. Journal of Marital and Family Therapy, 40(1), 20–33. https://doi.org/10.1111/jmft.12041.
Goldfried, M. R. (1980). Toward the delineation of therapeutic change principles. American Psychologist. https://doi.org/10.1037/0003-066x.35.11.991.
Gottman, J., & Gottman, J. (2017). The natural principles of love. Journal of Family Theory & Review, 9(1), 7–26. https://doi.org/10.1111/jftr.12182.
Gottman, J. M., & Gottman, J. S. (2008). Gottman method couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 138–164). Guilford. https://doi.org/10.1007/s11195-008-9099-3.
Gottman, J. M., & Krokof, L. J. (1989). Marital interaction and satisfaction: a longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57(1), 47–52. https://doi.org/10.1037/0022-006X.57.1.47.
Gottman, J. M., & Levenson, R. W. (1999). What predicts change in marital interaction over time? A study of alternative models. Family Process, 38(2), 143–158. https://doi.org/10.1111/J.1545-5300.1999.00143.X.
Grencavage, L. M., & Norcross, J. C. (1990). Where are the commonalities among the therapeutic common factors? Professional Psychology, 21(372), 378. https://doi.org/10.1037/0735-7028.21.5.372.
Gurman, A. S. (2008). Clinical handbook of couple therapy. Guilford. https://doi.org/10.1007/S11195-008-9099-3.
Hubble, M. A., Duncan, B. L., & Miller, S. D. (1999). Introduction. In M. A. Hubble, B. L. Duncan & S. D. Miller (red.), The heart and soul of change: What works in therapy (pag. 1–19). Washington, DC: American psychological association. https://doi.org/10.1037/11132-014.
Jacobson, N. S., & Addis, M. E. (1993). Research on couples and couple therapy: what do we know? where are we going? Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 85–93. https://doi.org/10.1037/0022-006x.61.1.85.
Johnson, S. M. (2008). Emotionally focused couple therapy. In A. S. Gurman (red.), Clinical handbook of couple therapy (pag. 107–137). Guilford. https://doi.org/10.1007/s11195-008-9099-3.
Johnson, S. M., & Wittenborn, A. K. (2012). New research findings on emotionally focused therapy: introduction to special section. Journal of Marital and Family Therapy, 38, 18–22. https://doi.org/10.1111/J.1752-0606.2012.00292.X.
Joo, M., Terzino, K. A., Cross, S. E., Yamaguchi, N., & Ohbuchi, K. (2019). How does culture shape conceptions of forgiveness? Evidence from Japan and the United States. Journal of Cross-Cultural Psychology, 50(5), 676–702. https://doi.org/10.1177/0022022119845502.
Lambert, M. J. (2005). Early response in psychotherapy: further evidence for the importance of common factors rather than “placebo effects”. Journal of Clinical Psychology, 61(7), 855–869. https://doi.org/10.1002/jclp.20130.
Leibert, T. W. (2011). The dimensions of common factors in counseling. International Journal for the Advancement of Counselling, 33(2), 127–138. https://doi.org/10.1007/s10447-011-9115-7.
Markus, H. R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224–253. https://doi.org/10.1037/0033-295x.98.2.224.
Martire, L. M., Schulz, R., Helgeson, V. S., Small, B. J., & Saghaf, E. M. (2010). Review and meta-analysis of couple-oriented interventions for chronic illness. Annals of Behavioral Medicine, 40(3), 325–342. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9216-2.
Megale, A., Peterson, E., & Friedlander, M. L. (2021). How effective is online couple relationship education? A systematic meta-content review. Contemporary Family Therapy. https://doi.org/10.1007/s10591-021-09585-7.
Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: the dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27(2), 77–102. https://doi.org/10.1023/A:1024515519160.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaf, J., & Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLoS Medicine, 6(7), e1000097. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1000097.
Norcross, J. C., & Goldfried, M. R. (2005). Handbook of psychotherapy integration (2e druk.). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med:psych/9780195165791.001.0001.
Sandberg, J. G., Busby, D. M., Johnson, S. M., & Yoshida, K. (2012). The brief accessibility, responsiveness, and engagement (BARE) scale: A tool for measuring attachment behavior in couple relationships. Family Process, 51(4), 512–526. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2012.01422.x.
Sexton, T. L., Ridley, C. R., & Kleiner, A. J. (2004). Beyond common factors: multilevel-process models of therapeutic change in marriage and family therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 30(2), 131–149. https://doi.org/10.1111/J.1752-0606.2004.TB01229.X.
Shadish, W. R., & Baldwin, S. A. (2003). Meta-analysis of MFT interventions. Journal of Marital and Family Therapy, 29(4), 547–570. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2003.tb01694.x.
Shapiro, A. F., Gottman, J. M., & Fink, B. C. (2015). Short-term change in couples’ conflict following a transition to parenthood intervention. Couple and Family Psychology, 4(4), 239–251. https://doi.org/10.1037/CFP0000051.
Shazer, S. (1984). The death of resistance. Family Process, 23(1), 11–17. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1984.00011.x.
Snyder, D. K., Castellani, A. M., & Whisman, M. A. (2006). Current status and future directions in couple therapy. Annual Review of Psychology, 57(1), 317–344. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.56.091103.070154.
Spencer-Rodgers, J., Williams, M. J., & Peng, K. (2010). Cultural differences in expectations of change and tolerance for contradiction: a decade of empirical research. Personality and Social Psychology Review, 14(3), 296–312. https://doi.org/10.1177/1088868310362982.
Wampold, B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An Update. World Psychiatry, 14(3), 270–277. https://doi.org/10.1002/wps.20238.
Watkins, C. E. Jr. (2000). Psychotherapy: approaches. In A. E. Kazdin (red.), Encyclopedia of psychology (pag. 466–469). New York: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10521-148.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
This material was originally published in English as “The universal dimensions of change: A systematic Review of Couple Techniques”. Contemporary Family Therapy (2023), 45: 371–393. https://doi.org/10.1007/s10591-022-09645-6. © de auteur(s), exclusief publicatierecht Springer Science+Business Media, LLC, onderdeel van Springer Nature 2023. Vertaling: drs. Lieke Berkhuizen, Rijnsburg.
Rights and permissions
Springer Nature or its licensor (e.g. a society or other partner) holds exclusive rights to this article under a publishing agreement with the author(s) or other rightsholder(s); author self-archiving of the accepted manuscript version of this article is solely governed by the terms of such publishing agreement and applicable law.
About this article
Cite this article
Rajendrakumar, J., Manjula, V., George, T.S. et al. De universele veranderingsdimensies: een systematische evaluatie van relatietechnieken. Gezinstherapie Wereldwijd (2024). https://doi.org/10.1007/s12440-024-00229-4
Published:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12440-024-00229-4